نماینده ولی فقیهی که پراید سوار می‌شود
به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، نجف‌آباد اگر چه چهارمین شهر پرجمعیت استان اصفهان است اما به اندازه یک استان مستقل در تاریخ معاصر ایران زمین نقش‌آفرینی کرده، شهری در 27 کیلومتری غرب اصفهان و در دشت وسیعی با شیب نسبتاً ملایم که از غرب به شرق کاهش می‌یابد و اطراف آن را کوه‌هایی با ارتفاع متوسط احاطه کرده است.
قدیمی‌ترها به نام آیت‌الله منتظری و نسل جدید با اسم حاج احمد و شهید حججی می‌شناسندش، شهری که تأسیس آن برمی‌گردد به توقف کاروان شترهای شاه عباس صفوی در سال 1022 هجری قمری که هدایا و نذورات را به نجف می‌برد در آن و خوابی که شیخ بهایی پس از آن دید که «دیشب در عالم رؤیا شاه نجف را زیارت کردم. فرمودند شتران را برهانید و بارشان را به صرف آباد کردن این محل مصرف کنید که اصلح همین است.»
یکی از کسانی که نجف‌آباد را خیلی خوب می‌شناسد حجت‌الاسلام مصطفی حسناتی است؛ متولد 1336 در نجف‌آباد است و می‌گوید در خانواده‌ای کشاورز رشد پیدا کرده و پس از کلاس ششم وارد حوزه علمیه نجف‌آباد و پس از آن راهی قم می‌شود، او در حال حاضر نماینده ولی فقیه و امام جمعه نجف‌آباد است و صحبت‌های شنیدنی در مورد پراید سوارشدنش، آیت‌الله منتظری، رسیدن نسَب رهبر انقلاب به نجف‌آباد و ... دارد؛ در ادامه گفت‌وگوی صریح خبرنگار فارس را با حجت‌الاسلام مصطفی حسناتی از نظر می‌گذرانید:
فارس: تیراندازی‌تان خوب بود، چه شد که طلبگی را ادامه دادید؟
حسناتی: تا سال 57 در حوزه علمیه قم درس و بحث را دنبال می‌کردیم علاقه هم داشتم؛ با نزدیک شدن به انقلاب وارد فعالیت‌های مبارزاتی شدم، پس از انقلاب اوایل سال 58 یک دوره آموزشی را تحت نظر شهید محمد منتظری و کلاهدوز طی کردم، اتفاقاً در تیراندازی رتبه اول را کسب کردم، آن موقع فلسطین رفتن خیلی مُد بود، گفته بودند نفرات اول تا سوم را به صورت تشویقی فلسطین می‌برند، زمانی که قرار شد من را به فلسطین ببرند گفتم طلبه هستم و ترجیحم کار فرهنگی است.
* از طلبگی تا پاسداری و معلمی
موضوع تشکیل حزب که مطرح شد به دلیل آشنایی با شهید آیت که همشهری بودیم قرار شد به شهرکرد برویم، بعد از رحلت آیت‌الله طالقانی یک هفته‌ای را قرار شد در چهارمحال باشیم اما این یک هفته دوسال طول کشید.
سپاه استان چهارمحال و بختیاری را تأسیس کردیم، اما چون کمبود معلم وجود داشت وارد تدریس در مدرسه شدیم، همزمان با جهاد آن استان هم همکاری داشتم، بعد از شروع جنگ نجف‌آباد نیاز به فرماندهی سپاه داشت، امام جمعه وقت آن زمان خواستند که من بیایم و یک دو سال اول جنگ فرماندهی سپاه را در بحبوحه اعزام‌ها بر عهده داشتم.
فارس: کار در سپاه چطور بود؟ با ذوق طلبگی چه کردید؟
حسناتی: آن زمان با شهید احمد کاظمی در ارتباط بودیم و نیروهای مورد نیازشان را از اینجا اعزام می‌کردیم، آن نیروها تیپ هشت نجف اشرف را پایه‌ریزی کردند که بعدها به لشکر تبدیل شد؛ در زمان جنگ تنها شهرستانی که یک لشکر کامل داشت نجف‌آباد بود، «لشکر هشت نجف» بیشتر نیروهایش از همین شهر پرورش پیدا کردند و 88 سردار شهید تقدیم انقلاب اسلامی کرد.
بعد از نجف‌آباد به مرکز استان رفتم و دو سال هم معاونت آموزش سپاه منطقه دو کشور شامل استان‌های اصفهان، یزد و چهارمحال را عهده‌دار بودم تا این که سال 64 احساس کردم ذوقم همان طلبگی است، با هدف ادامه تحصیل به صورت رسمی با سپاه خداحافظی کردم و به قم رفتم، آنجا این اقتضا پیش آمد در کنار درس، مدیریت مدرسه حجتیه را به مدت هشت سال داشته باشم جایی که طلاب غیرایرانی در آن تدریس می‌کردند، آن زمان 500 طلبه از کشورهای مختلف در آنجا درس می‌خواندند.
*آغاز مسیر سخت اما شیرین در نجف‌آباد
سال 72 کار تبلیغی در دانشگاه را آغاز کردم و نمایندگی دفتر ولی فقیه را در دانشگاه کاشان داشتم، در حاشیه این مسؤولیت‌ها روحانی حج هم بودم، بعد از دانشگاه کاشان از فروردین سال 1380 امامت جمعه نجف‌آباد را بر عهده دارم که تاکنون ادامه دارد، امام جمعه مانند برادر معنوی مردم است، در نظامی که به عنوان مردم سالاری دینی مطرح است همه مسؤولان از جمله امام جمعه خادم مردم است، پیامبر و اهل بیت هم از ما همین را خواستند.
فارس: نجف‌آباد شهر مهم و خاصی است، به عنوان یک نجف‌آبادی ریشه این خاص بودن را در چه می‌بینید؟
حسناتی: کمتر جایی را مانند نجف‌آباد سراغ داریم که از پیش از انقلاب یکپارچه مقلد امام بودند، این نقش در انقلاب هم و پس از آن هم ادامه داشت؛ عالمان نجف‌آباد همواره پیشتاز فعالیت‌های انقلابی بودند به همین دلیل مورد شکنجه و تبعید رژیم شاه قرار می‌گرفتند، در رأس همه انقلابیون هم آیت‌الله منتظری قرار داشت، رهبر انقلاب زمانی اشاره کردند عمده بیداری مردم این خطه به دلیل مرحوم منتظری و فرزندش شهیدش است.
شهید محمد منتظری هم مبارزی بی‌بدیل بود چه در داخل و چه در خارج از کشور و در سوریه، فلسطین، لبنان و سایر آزادی خواهان دنیا فعالیت داشت، اگر انقلاب اسلامی به سایر کشورها صادر شد نتیجه تلاش‌های امثال شهید منتظری است.
صراحت و بصیرت از ویژگی‌های مردم نجف‌آباد است که این را می‌توان به دلیل حضور عالمانی دانست که نسل‌ها را این طور تربیت کردند، نجف‌آباد شهر تاریخی نیست و قدمتش از 400 سال فراتر نمی‌رود اما نقشه‌اش را شیخ بهایی و اساسش بر تقوا بنا شده است. (اشاره به آیه 108 سوره توبه: اسس علی التقوی من اول یوم)
* پراید در شأن ماست
فارس: «آقازاده» کجا مشغول هستند؟ وسیله نقلیه‌تان چیست؟
حسناتی: سه دختر و یک پسر دارم که همه ازدواج کردند و در اصفهان و قم ساکن هستند، پسرم در قم طلبه است و مسؤولیتی هم ندارد، خودم هم عشقم حوزه‌داری است و بیشترین وقتم را آنجا می‌گذارم، شهرستان 6 حوزه خواهران دارد که هر کدام را مؤسس هستم یا هیأت امنا و وقتم بیشتر در این حوزه‌ها می‌گذرد.
صبح بعد از اذان به حوزه می‌روم که نزدیک محل زندگی است، دفتر هم که چسبیده به منزل، وسیله نقلیه‌ای که با آن رفت و آمد می‌کنم هم پراید است که فکر می‌کنم در شأن ماست. (رئیس دفتر که شاهد گفت‌وگوی ما بود بعد از اتمام مصاحبه توضیح داد که پراید و منزل مسکونی هم متعلق به دفتر امام جمعه است و شخصی نیست.)
*از شهرهای مختلف برای خرید به نجف‌آباد می‌آیند
«5 اسفند»، «عملیات خیبر» و «لشکر هشت»، برای شما یادآور چه خاطره‌ای است؟
حسناتی: 5 اسفند 62، سالروز عملیات خیبر است که لشکر هشت نجف به صورت گسترده در آن عملیات وارد شد و نتیجه آن این شد که تنها در یک روز بیش از 60 شهید تشییع شدند، آن موقع در بخش آموزش نیروها و اعزام آن‌ها بودم فکر می‌کردم که این اتفاق برای مردم سخت بوده باشد اما همان روز خانواده‌ها با نقل و شیرینی می‌آمدند و برادر دوم و سوم را اعزام می‌کردند یا خانواده‌ای که پسر شهید شده بود پدر هم راهی جبهه می‌شد؛ مادران با افتخار می‌گفتند «فرزند سوم هم شهید شد.»
نجف‌آباد نسبت به جمعیتش بیشترین شهید را دارد، آن زمان تیران و کرون هم جزیی از شهرستان نجف‌آباد بود و کل جمعیت حدود 70 هزار نفر بوده و تعداد شهدای تقدیمی 2500 شهید است؛ حوزه‌ای که 300 طلبه در آن مشغول بود بیش از 100 شهید تقدیم کرده و یا 700 شهید محصل از قشر دانش‌آموز کم نیست، بازار نجف‌آباد هم شهدای متعدد داشته؛ همین باعث شده این بازار به تدینش معروف باشد، از شهرهای مختلف برای خرید به نجف‌آباد می‌آیند و می‌گویند «انصافشان خوب است».
* «آقا» هم نجف‌آبادی هستند
فارس: کمتر پیش می‌آید که رهبر انقلاب با مردم یک «استان» دیدار داشته باشند، این که با مردم یک «شهرستان» دیدار کنند خیلی نادر است، از خاطرات نیمه شعبان سال 1380 و 5 اسفند 1394 بگویید.
حسناتی: به نوعی رهبر انقلاب هم نجف‌آبادی هستند! پدربزرگ مادری ایشان از طایفه میردامادی است که از اهالی نجف‌آباد بوده‌اند؛ ایشان فرمودند قبل از انقلاب هم چندبار به نجف‌آباد سفر کرده و انقلابی بودن مردم این شهر را از نزدیک مشاهده کرده‌اند.
حضرت آقا علقه عجیبی به نجف‌آباد دارند، بیش از 10 بار در جلسات خصوصی و عمومی این علاقه را اعلام کرده‌اند، سال 80 هم در سفر به استان اصفهان تنها شهرستانی که به آن سفر کردند نجف‌آباد بود، آن زمان به دلیل اتفاقاتی که رخ داده بود خیلی‌ها مخالف این سفر بودند اما با اصرار شخص رهبری این سفر انجام شد.
*شهادت دادن رهبر انقلاب برای ما خیلی ارزشمند بود
زمان سفر مقام معظم رهبری، نیمه شعبان بود و شش ماه از زمان انتصابم به عنوان امام جمعه نجف‌آباد می‌گذشت، زمانی که نظرم را در مورد سفر آقا به نجف‌آباد خواستند گفتم «بسیار عالی است»؛ مردم نجف‌آباد بر خلاف آنچه برخی تصور می‌کردند که به دلیل مسائل سیاسی از انقلاب فاصله گرفته‌اند، در استقبال سنگ تمام گذاشتند و ثابت کردند گله‌مندی‌ها در مقابل اصول کوچک و قابل حل است.
پس از آن دیدار، چندبار خدمت رهبر انقلاب عرض کردم که مردم نجف‌آباد درخواست ملاقات دارند و هر بار ایشان از این موضوع استقبال می‌کردند تا این که شرایط اقتضا کرد و 5 اسفند 94 این دیدار انجام شد؛ مسؤولان دفتر بیان می‌کردند که یکی از منظم‌ترین و پرشورترین دیدارها، دیدار مردم نجف‌آباد با آقا بود.
آن روز زمانی که از ویژگی‌های مردم گفتم و از وضعیت موجود گزارش دادم و گفتم «مردم نجف‌آباد مانند گذشته بر آن عهدی که با خدا، رسولش، اهل بیت، امام و رهبری بستند، هستند» رهبر انقلاب بنده را شرمنده کردند و پس از صحبت‌هایم گفتند «من تمام این حرف‌ها را شهادت می‌دهم» این شهادت برای ما خیلی ارزشمند بود.
*اینجا شهیدستان است
فارس: از آیت و منتظری تا کاظمی و حججی، نسل امروز نجف‌آباد را به شهدایش می‌شناسند، نکته‌ای در آب یا خاک این سرزمین است که این همه شهید در آن پرورش پیدا می‌کنند؟
حسناتی: یکی از جفاهایی که ناخواسته شده به شهداست که آن‌ها را نمی‌شناسیم، شاید اصلاً بنا بر همین است همانطور که در روایات آمده که در زمین مخفیانه و در آسمان‌ها مشهور هستند؛ یکی از شهدای مخلص و گمنام نجف‌آباد کارگری بوده که به جبهه می‌رود و در یکی از عملیات‌ها 15 روز را با جراحت بسیار در محاصره دشمن در تنگه‌ای به نام شیلر که کتابش هم با عنوان معجزه شیلر منتشر شده، دوام می‌آورد؛ چه بسیار شهدایی که حتی اسم آن‌ها را هم مردم نشنیده‌اند.
اینجا در کوچه‌های قدیمی 10 تا 15 شهید وجود دارد، هر خانواده تقریباً شهید داده و به نوعی «شهیدستان» است، اما در این میان برخی شهدا شاخص شده‌اند، شهید آیت که به دست منافقین شهید شد، شهید محمد منتظری که امام او را شهید بین‌الملل نامیدند و در پیامی که دادند گفتند «فرزند ما و شما»، شهید کاظمی که میدان‌های سختی را وارد شد و سدشکنی‌ها کرد، شهدای مدافع حرم که از اینجا 19 نفر رفتند، شهدایی که در ابتدای جنگ سوریه شهید شدند و بنا به شرایط آن زمان امکان تشییع باشکوه آن‌ها نبود و غریبانه به خاک سپرده می‌شدند.
*خاندان حججی معروف هستند
فارس: و نوبت رسید به شهید حججی.
حسناتی: بله، شهدای بسیاری از پی هم به لقاءالله پیوستند تا نوبت رسید به محسن حججی؛ شهیدی که انگار خداوند او را سخنگو و نماینده شهدا قرار داد و کاری کرد تا شهدای مدافع حرم از آن مظلومیت خارج شوند.
محسن نمازش را به جماعت و در مسجد می‌خواند، قبل از همه می‌آمد و دیرتر از همه می‌رفت، آتش به اختیار غرفه کتاب را در نماز جمعه‌ها راه انداخته بود؛ از نوجوانی اهل قرآن و هیأت و مطالعه بود بعدها وصل می‌شود به بسیج و موسسه شهید کاظمی و با اقدامات موثری که از سوی این موسسه صورت می‌گیرد پرورش پیدا می‌کند؛ پس از آن هم وارد لشکر هشت نجف شد با همین هدف که برای دفاع از حرم برود.
رشد این شهید در خانواده‌ای علمی بوده و خاندان حججی معروف هستند، آیت الله حججی در زمان رضاخان بیشترین خدمت را به منطقه اصفهان داشت، زمانی که حجاب از سر زنان و عمامه از سر علما بر می‌داشتند این عالم ربانی در گوشه و کنار دست افراد مستعد را می‌گرفت و به حوزه می‌برد.
* مردم اینجا امام را از سخنرانی‌های آیت‌الله منتظری شناختند
فارس: در نجف‌آباد دو قطبی وجود دارد؟ مردم چطور عزل منتظری و انتخاب رهبر انقلاب را پذیرفتند؟
حسناتی: آن زمان که تازه طلبه شده بودم آیت‌الله منتظری به دلیل مبارزات علیه رژیم به نجف‌آباد تبعید شده بودند، در آن زمان نماز جمعه را در مسجد جامع نجف‌آباد برپا می‌کرد چون نماز جمعه را واجب می‌دانست و در خطبه‌ها علیه شاه صحبت می‌کرد؛ پدر او کشاورز ساده دلی بود که در عین حال روزانه جلسات قرآن و تفسیر داشت، مردم پدر و پسر را احترام می‌کردند.
علم، تواضع و فعالیت‌های انقلابی سه شاخصه‌ای بود که آیت‌الله منتظری را در بین سایر علما برجسته کرده بود و می‌توان گفت مردم این خطه امام را از سخنرانی‌های او می‌شناختند؛ زمانی هم که به عنوان قائم مقام رهبری انتخاب شد، تغییری در زندگی و منش با مردم نداشت و مانند گذشته افراد مراجعه و مشکلات خود را مطرح می‌کردند؛ اختلاف نظرهایی به وجود آمد، البته که اختلاف نظر را در تاریخ می‌بینیم مانند مشروطیت که دو طیف روحانیت هستند هیچکدام هم ضداسلام یا مردم و کشور نبوده و از سر دلسوزی موافقت یا مخالفت می‌کردند.
بعد از رحلت امام و انتخاب آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان رهبر، موضوع تدریجاً برای مردم حل شد، مرحوم آیت‌الله ایزدی که نماینده مردم در خبرگان و امام جمعه بود این موضوع را برای مردم تشریح کرد و گفت «شما ما را انتخاب کردید و ما هم صلاح را در رهبری آیت‌الله خامنه‌ای دیدیم، آیت‌الله منتظری هم از گذشته به عنوان مرجع مورد اعتماد و شناخت بوده و تضادی وجود ندارد».
وقتی زمان گذشت و مردم مدیریت رهبر انقلاب را دیدند متوجه دلیل آن انتخاب شدند و کاملاً پذیرفتند، دلیل پذیرفتن هم این بوده که مردم برای انقلاب از جان و مال خود هزینه کردند و از خودشان می‌دانند؛ الان هم هر کجا و هر زمان نظام اسلامی نیازی پیدا کرده مردم نجف‌آباد پای کار بوده‌اند، در موضوع دفاع از حرم اهل بیت، آمار شهدای نجف‌آباد بیشتر از سایر شهرهاست، روحانیون و بازاری‌ها هم همین طور، 30 درصد صنعت استان اصفهان در نجف‌آباد و در 5 شهرک صنعتی در حال تولید است.
فارس: برای حسن ختام این گفت‌وگو اولین کلمه یا کلماتی که به ذهنتان می‌آید را بگویید.
حسناتی: این سؤالات برای چهره‌های صداوسیماست به درد ما نمی‌خورد (با لبخند).
شیخ بهایی: استوانه جامعیت اسلام
شهید منتظری: قهرمان خستگی‌ناپذیر
مدافع حرم: بصیر وظیفه‌شناس
برجام: مراقب باشیم کلاه سرمان نرود
آیت‌الله ابراهیم امینی: کم حرف، متواضع و پرکار
محمود حجتی: بی آلایش پرتلاش
شهید آیت: سیاست شناس مخلص
لشکر هشت نجف اشرف: لشکر همیشه پیروز
دانشگاه کاشان: لحظه‌های صفا و صمیمیت
فتنه 88: فتنه‌ای که می‌توانست انقلاب را به نابودی بکشد
اغتشاشات دی 96: تلاش مذبوحانه
حوزه علمیه: عشق
سپاه پاسداران: مدرسه وفاداری
شهید حججی: الگو
