خالدنیوز خالدآباد

موقعیت جغرافیایی و وضعیت آب و هوایی:

 شهر خالدآباد از توابع شهرستان نطنز واقع در استان اصفهان در بیست و پنج کیلومتری شمال شهرستان نطنز، پنجاه و پنج کیلومتری شرق شهرستان کاشان ، پنجاه و پنج کیلومتری غرب شهرستان اردستان ، در مجاورت شهر بادرود  و در حاشیة کویر و سیاه‌کوه قرار دارد.

خالدآباد در طول جغرافیایی َ56-ْ51  و عرض جغرافیایی َ40-ْ33  واقع شده و فاصلة آن تا مرکز استان 160 کیلومتر می‌باشد.

خالدآباد بعلت قرار گرفتن در ناحیة کویری از تابستانهای گرم و خشک و زمستانهایی سرد و سخت برخوردار است این شهر در فاصلة 25 کیلومتری از رشته کوه کرکس (مرکز شهرستان) قرار گرفته بطوریکه ساکنین آن براحتی می‌توانند در مدت زمان اندکی خود را از آب و هوای گرم و خشک کویری به آب و هوای خنک کوهستانی برسانند. ارتفاع شهر از سطح دریا 995 متر و مساحت آن حدود 1300 هکتار می‌باشد.

این منطقه بعلت قرارگیری در حاشیة کویر دارای پوستة زمینی کلفت می‌باشد و برعکس مناطق مانند نطنز خطر نسبی زلزله‌ای کمتر بوده و دارای دورة بازگشت بیش از 230 سال می‌باشد. بررسی لایه‌های زمین‌شناختی توسط مهندسان چینی نشان می‌دهد که منطقه به جز در محدودة آران و بیدگل دارای تاقدیس‌های مهم و بزرگی نیست.

خالدآباد در قدیم‌الایام در مسیر جادة ابریشم واقع گردیده بود و درحال حاضر نیز در کنار اتوبان تهران – اصفهان و جادة ترانزیت تهران – جنوب و راه‌آهن سراسری واقع شده است. 

وجه تسمیة خالدآباد

 1- خالدآباد را به خالدبن ولید نسبت می‌دهند اما نباید این قول محکم باشد چون با شکست سپاه ایران از سپاه اسلام در زمان خلیفة دوم هنوز نیروهای اسلام در قسمت مرکزی تسلط نداشتند.

 2- بعضی خالدآباد را به خالد بن برمکی نسبت می‌دهند که این قول هم اعتبار چندانی ندارد و شاید در زمان ایشان قنات جدید خالدآباد (قنات کهنسال فعلی) احداث شده باشد و وجود قناتهای تخریب شدة قبلی دلالت بر این دارد که سابقة بوجود آمدن خالدآباد بیش از این باشد.

3- وجود تپه‌های باستانی (ابوذر و مسی) که به ثبت میراث فرهنگی رسیده و هنوز حفاری نگردیده‌اند در دل خود تمدنی برابر با سیلک کاشان دارد و عمر آن را به بیش از شش هزار سال گمان زده‌اند.

4- کلمة «خالدآباد» یا «خلدآباد» یا « خلدبرین» از سرسبزی ، خرمی گرفته شده است که بعدها در چرخش کلامی به «خالدآباد» تغییر کرده است. وجود دو قنات کهنسال «جنت‌آباد» و «خلدآباد» که از پرآب‌ترین قناتهای کویری هستند دلیل بر این مدعاست و حتی در تذکرة امامزادگان آقاعلی عباس و شاهزاده محمد که در سال 1348 هجری قمری توسط محمدجعفر بیدگلی فرزند ملامحمدباقر بیدگلی که از روی نسخة اصلی کتابت نموده اشاره دارد بر اینکه : امام حسن عسگری^(ع) پس از مراجعت از طوس در مزرعة خالدآباد توطن فرمودند آنحضرت تنخواهی به والی خالدآباد (وزیر ابراهیم یا خواجه ابراهیم) داده که برای امامزادگان قناتی احداث نمایند و تولیت امامزادگان را به خواجه ابراهیم سپردند.

تاریخچه و وضعیت فرهنگی و آموزشی خالدآباد:

 اولین مدرسة منطقه بنام «فیاض» در سال 1304 در خالدآباد تأسیس شد که زیر نظر ادارة فرهنگ کاشان اداره می‌شد و چهارمین مدرسه در سطح شهرستان کاشان بوده است (در آن زمان خالدآباد از توابع نطنز و مجموعاً بخشی از شهرستان کاشان بوده است) نخستین دبیرستان منطقه نیز در سال 1333 در خالدآباد بنام دبیرستان «فیاض» تأسیس شد.

در حال حاضر شهر خالدآباد دارای 8 آموزشگاه در 3 مقطع تحصیلی ابتدایی ، راهنمایی و متوسطه می باشد.

گویش خالدآبادی:

 به صدر اسلام می‌رسد و ریشه در زبان تاتی دارد و تلفیقی از فارسی دری ، کردی و عربی است که با لهجة مخصوص ویژة خالدآبادیها بیان می‌شود. 

پیشینة مذهبی خالدآباد:

زمانی که حضرت امام رضا ثامن‌الائمه (ع) جهت ولایتعهدی به ایران مشرف شدند جمعی از اقارب و فرزندان و برادران آن جناب نیز رهسپار این دیار گشتند ازجمله امامزادگان آقاعلی‌عباس و شاهزاده محمد که در منطقه به دستور عبدالحمید یا شهاب‌الدین حکمران بادافشان (بادرود فعلی) به شهادت رسیدند و جنازة پاکشان در بیابان مانده بود و کسی از ترس مأموران جرأت نزدیک شدن به جنازه‌ها را نداشت. تعدادی از زنان خالدآباد (به نقل از گذشتگان چهل نفر) عزم را جزم کرده و برای دفن حضرات اقدام کردند که این امر باعث تهییج مردان گردید و کار را به انجام رساندند. در تذکرة امامزادگان آمده که والی خالدآباد (خواجه‌ابراهیم) تولیت آستان را برعهده داشته و بعد از او پسرش حاج یوسف به این سمت منصوب گردید و از آن زمان تا بحال فرزندان ایشان در امر عمران و آبادی بارگاه امامزادگان فعالیت داشته‌اند و در سال 1299 هجری قمری که مسئولیت بارگاه برعهدة میرزا ابوالقاسم بوده و ایشان افرادی را جهت دریافت نذورات به اطراف و اکناف اعزام می‌نمود نوشته‌ای داشت که به تأئید علمای وقت کاشان رسیده و اعلام نموده بودند که دادن نذورات به افراد اعزامی بدلیل اینکه انتصاب ازطرف ابوالقاسم بوده و ابوالقاسم مورد وثوق اینجانبان می‌باشد بلامانع خواهد بود. دو طایفة سعیدی و عابدی از نسل آن بزرگان هم اکنون در این شهر زندگی می‌کنند.

تأسیس شهرداری:

روستای خالدآباد در تاریخ 16/10/83 با مصوبة شمارة 107200/42/3/1 هیئت دولت به شهر تبدیل شد و شهرداری خالدآباد در تاریخ 17/12/1383 افتتاح و رسماً آغاز بکار نمود.

آمارجمعیت و اشتغال و وضعیت اقتصادی شهر در حال حاضر:

 جمعیت شهر خالدآباد طبق آخرین آمار حدود 3400 نفر و 813 خانوار می‌باشد که 49 درصد جمعیت مردان و 51 درصد زنان هستند. لازم بذکر است که حدود 3 برابر جمعیت ساکن شهر خالدآباد در تهران زندگی می‌کنند.

23 درصد جمعیت شهر خالدآباد را افراد زیر 15 سال ، 65 درصد افراد بین 15 تا 60 سال و 12 درصد افراد بالای 60 تشکیل می‌دهند. شغل قاطبة مردم خالدآباد کشاورزی و دامپروری بوده و درصدی نیز به مشاغل اداری ، صنعتی ، تولیدی و صنفی اشتغال دارند. شغل 20 درصد زنان خالدآباد قالیبافی بوده و قالی شادسر کاشان که در بازارهای جهانی شهرت دارد زاییدة دستان هنرمند زنان خالدآبادیست.

بطورکلی آمار اشتغال مردم خالدآباد بدین‌صورت است که:

از جمعیت مردان:  حدود  25 درصد کارمند ، 60 درصد کشاورز  و دامدار ، 10 درصد راننده و 5 درصد به مشاغل صنفی و سایر مشاغل اشتغال دارند.

از جمعیت زنان:  حدود  5 درصد کارمند ، 20 درصد قالیباف ، 70 درصد خانه‌دار و 5 درصد به مشاغل صنفی و سایر مشاغل اشتغال دارند.

مساحت کل شهر حدود 1300 هکتار می‌باشد که از این میزان حدود 100 هکتار بافت مسکونی و بقیه اراضی کشاورزی ، باغات و بایر هستند.

مساحت اراضی کشاورزی حدود 700 هکتار و باغات حدود 400 هکتار می‌باشد و تعداد 16 حلقه چاه عمیق کشاورزی و 2 رشته قنات در شهر وجود دارد که یکی از قناتها چندسالی است خشک شده است. سطح زیرکشت مزارع صیفی‌جات ، گندم و جو بوده و محصولات باغی نیز عمدتاٌ انار می‌باشد.

تعداد 70 واحد صنفی فعال در شهر وجود دارند که مشاغل عمدة آنها عبارتند از : خوار و بار فروشی ، آهنگری ، تعمیر موتورسیکلت ، نانوایی ، ابزارفروشی ، آرایشگری ، تأسیسات ، قصابی و ... می‌باشد.

تعداد 2 شعبة بانکی (صادرات و کشاورزی ) در این شهر موجود می‌باشد.

ویژگیهای شهرسازی و معماری شهر خالدآباد

این شهر با قدمتی دیرینه همپای سیلک کاشان بوده و کارشناسان با بررسی محوطه‌های باستانی شهر (تپه ابوذر و مسی) بر این امر صحّه می‌گذارند که مردمانی که در گذشته در این خطه زندگی می‌کردند مردمانی آشنا با صنعت روز بوده و از آثار زیستی که از منطقة خالدآباد بدست آمده محدودة زندگی مردم خالدآباد در ادوار گذشته در دایره‌ای به قطر 3 کیلومتر بوده است.

قدیمی‌ترین محلة شهر محلة توده می‌باشد و همانطور که از نامش پیداست مرکز آبادی بوده و بعدها دو محلة دیگر به نام حصارو و قلعه‌نو بوجود آمدند. وضعیت سکونت در گذشته بصورت قلعه‌ای و دسته‌جمعی بوده که متأسفانه این قلعه‌ها بدست جهالت تخریب گردیدند. بعدها به مرور زمان مردم از زندگی در قلعه‌ها به شهرنشینی روی آوردند. بافت ساختاری منازل همچون دیگر شهرهای کویری بصورت حیاط مرکزی (اندرونی) به این صورت که اطاقها در دو یا سه طرف حیاط قرار می‌گرفتند و اطاقهای تابستانی و زمستانی پنجره‌ای کوچک داشتند که ساکنین را از گزند سرما و گرما حفظ کنند از دیگر مشخصه‌های منازل قدیمی سقفهای گنبدی شکل و وجود هشتی و سرداب در اغلب ساختمانها می‌باشد که از سرداب برای سکونت در گرمترین روزهای سال استفاده می‌شد.

خانة آقاگل که یکی از قدیمی‌ترین خانه‌های به جا مانده است ماکتی کوچک از خانة طباطبایی کاشان با همان ویژگیها می‌باشد. کوچه‌های محلة قدیمی اکثراً تنگ و باریک با دیواره‌های بلند بوده تا در روزهای گرم دیوارها برروی هم سایه افکنده و گرما کمتر احساس شود اما در محله‌هایی که بعداً بوجود آمدند کوچه‌ها بواسطة شترداری عریض‌تر گردیدند.

بررسی کلی برروی ساختمانهای خالدآباد در زمان گذشته و حال مؤید این مطلب است که تمام ساختمانها بطوری احداث شده‌اند که یکی از اضلاع برراستای جهت قبلع عمود است. به عبارتی دیگر همواره ازطرف سازندگان و معماران موقعیت و قرارگیری ساختمانها دقیقاً در راستای جهات اصلی جغرافیایی قرار نگرفته است یعنی باتوجه به اینکه امتداد جهت قبله با راستای شمال جغرافیایی دارای زاویة 15 تا 30 درجه می‌باشد. ساختمانها دقیقاً در راستای قبله احداث شده‌اند که خود بیانگر ویژگیهای اقلیمی و نیز فرهنگی این منطقه است. لازم بذکر است تنها اثر قدیمی بنا شده در خالدآباد که براساس قرارگیری درراستای جهات اصلی جغرافیایی بنا گردیده بقعه معروف به بقعة باباحاجی می‌باشد که براساس اصول ساختمانی معماران یزدی ساخته شده است.